Candi Bukit Batu Pahat, Lembah Bujang

Inilah Bukit Batu Pahat, terletak di Lembah Bujang, Kedah

Catatan ini adalah berdasarkan pengalaman dan bacaan yang dilakukan oleh penulis untuk tatapan pembaca semua. Candi Bukit Batu Pahat merupakan candi induk kepada candi-candi di Lembah Bujang. Runtuhan candi ini telah dibina semula di tempat asalnya pada tahun 1960. Seni bina ini berunsur Hindu Siva dengan Vimana dan Mandapa sebagai strukturnya.
Bahan binaan utamanya ialah batu granit yang dipahat di batu hampar yang terdapat di tebing sungai Merbok Kecil berhampiran tapak ini. Penyelidikan arkeologi menunjukkan atap candi diperbuat daripada daun nipah.

Antara jumpaan menarik dan penting yang ditemui di tapak ini termasuklah lapan buah cepu batu bertutup yang berisi abu mayat. Terdapat juga bahan pemujaan berupa peripih daripada emas, perak dan tembaga dengan imej nandi, lingga, bunga teratai, kura-kura dan dewi sedang duduk. Penemuan tersebut membuktikan tapak candi ini merupakan candi yang berunsurkan tantrik kepada ajaran Hindu dan pemujaan sakhti.

Quatrich Wales memberikan tarikh candi ini dibina pada abad ke tujuh hingga ke lapan masihi. Walau bagaimanapun, kalangan Sarjana lebih cenderung mencadangkan Candi Bukit Batu Pahat dibina sekitar kurun ke 12 masihi dan kurun ke 13 masihi sebagai tarikh yang lebih tepat.

Di belakang penulis adalah kawasan batu hampar, tempat batu granit dipahat dan digunakan untuk membina candi